ИННОВАЦИЯЛЫҚ ШЫҒЫНДАРДЫ ОҢТАЙЛАНДЫРУ СТРАТЕГИЯЛАРЫ: КОМПАНИЯЛАРДЫҢ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫНЫҢ КІЛТІ

INNOVATIVE COST OPTIMIZATION STRATEGIES: THE KEY TO LONG-TERM SUSTAINABILITY OF COMPANIES

Makpal Abilgazy

master’s student, School of Economics and Management, Narxoz University,

Republic of Kazakhstan, Almaty

Gulmira Appakova

scientific supervisor, PhD, candidate of Sciences in Economics, associate professor, Narxoz University,

Republic of Kazakhstan, Almaty

АҢДАТПА

Мақалада инновациялар мен зерттеулердің қазіргі экономикадағы рөлі талқыланады, олардың бәсекеге қабілеттілікті сақтау және компаниялардың ұзақ мерзімді тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін маңыздылығы атап өтіледі. Авторлар инновацияға инвестиция салудың артықшылықтарын талдайды және осы салаға шығындарды оңтайландыру стратегияларын ұсынады. Қорытындылай келе, инновацияларға инвестициялау компанияларды дамытудың негізгі элементі болып табылады және оларды оңтайландыру ұзақ мерзімді перспективада тұрақты дамуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

ABSTRACT

This article highlights the role of innovation and scientific research in the modern economy, emphasizes the importance of maintaining competitiveness and ensuring the long-term sustainability of companies. The authors analyze the benefits of investing in innovation and propose cost optimization strategies in this area. In conclusion, it is emphasized that investments in innovation are a key component of corporate development, and their optimization allows for sustainable development in the long term.

Кілт сөздер: Инновация, шығындарды оңтайландыру, инвестиция, бизнес, стратегия.

Keywords: Innovation, cost optimization, investment, business, strategy.

КІРІСПЕ

Инновациялар мен зерттеулер қазіргі экономикада, әсіресе тез өзгеретін бизнес жағдайында шешуші рөл атқарады. Инновацияға инвестиция салатын компаниялар бәсекеге қабілетті болып қана қоймай, ұзақ мерзімді тұрақтылық пен өсудің негізін қалады. Бұл мақалада біз компаниялар үшін инновациялар мен зерттеулерге жұмсалатын шығындардың маңыздылығын және осы инвестицияларды оңтайландыру жолдарын қарастырамыз.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Бизнестегі инновациялар - бұл өнімдер мен қызметтердің сапасын жақсартуға, жұмыс тиімділігін арттыруға және шығындарды азайтуға мүмкіндік беретін жаңа тәсілдер, идеялар мен технологиялар. Инновация технологиялық (мысалы, жаңа өнімді әзірлеу немесе барын жақсарту), ұйымдық (мысалы, басқару жүйесін қайта құру немесе маркетингтік стратегияларды өзгерту) немесе кәсіпкерлік (мысалы, Жаңа бизнесті бастау немесе барын дамыту) болуы мүмкін.жаңа нарықтар)[1].

Неліктен бизнеске инновация қажет?

• бар тұтынушыларды ұстап тұру және жаңаларын тарту үшін өнімдер мен қызметтердің сапасын жақсарту;
• шығындарды азайту және кірісті арттыру үшін жұмыс тиімділігін арттыру;
• экономикалық нарықтық ауытқулар немесе қолайсыз ауа-райы жағдайлары сияқты сыртқы факторларға тәуелді болмау үшін дағдарыстарға төзімді болу;
• нарықта жетекші орынға ие болу және жаңаларын тарту үшін дамыту[2].

Компанияның ұзақ мерзімді тұрақтылығындағы инновацияның рөлі

Инновация компаниялардың өзгеретін нарықтық жағдайларға бейімделуі, тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруы және бәсекелестерден асып түсуі үшін өте маңызды. Жаңа технологияларды, өнімдерді және процестерді енгізу компанияларға өмір сүруге ғана емес, сонымен қатар ұзақ мерзімді перспективада өркендеуге көмектеседі. Инновациясыз компания өткенде қалып, нарықтық позицияларды қазіргі заманғы бәсекелестерге беру қаупі бар.

Инновациялар мен зерттеулерге инвестиция салу компанияларға бірнеше маңызды артықшылықтар әкеледі [2]:

1. Бәсекеге қабілеттіліктің артуы: инновация компанияларға бірегей өнімдерді немесе қызметтерді ұсынуға мүмкіндік береді, бұл оларды тұтынушылар үшін тартымды етеді.
2. Кірісті ұлғайту: инновациялар арқылы жасалған жаңа өнімдер мен қызметтер жаңа клиенттерді тарта алады және компания аудиториясын кеңейте алады.
3. Шығындарды азайту: инновация әрқашан жаңа өнімдерді әзірлеумен байланысты емес. Инновациялық процестерді енгізу компанияларға өндіріс шығындарын азайтуға немесе жұмыс тиімділігін арттыруға көмектеседі[3].
4. Өсудің тұрақты базасын құру: инновациялар мен зерттеулерге инвестиция салу компанияларға ұзақ мерзімді өсу мен дамудың негізін құруға көмектеседі, бұл олардың нарықтағы тұрақтылығына ықпал етеді.

Инновация мен зерттеу шығындарын оңтайландыру жолдары

Инновацияға инвестиция салу өте маңызды болғанымен, компаниялар максималды тиімділікке жету үшін осы шығындарды оңтайландыруға тырысуы керек [4]:

1. Стратегиялық жоспарлау: компаниялар өнімсіз жобаларға ысырапшылдықты болдырмау үшін нақты инновациялық стратегияны әзірлеуі, мақсаттары мен басымдықтарын анықтауы керек.
2. Сыртқы серіктестік: сыртқы инновациялық компаниялармен, университеттермен немесе ғылыми орталықтармен ынтымақтастық компанияларға өз шығындарын азайту кезінде жаңа идеялар мен технологияларға қол жеткізуге көмектеседі.
3. Деректерді талдау және сәттілік көрсеткіштері: компаниялар өздерінің инновациялық жобаларының нәтижелерін белсенді түрде қадағалап, инвестицияларының тиімділігін анықтау үшін деректерді талдауы керек. Бұл оларға өзгерістерге тез жауап беруге және қажет болған жағдайда стратегияны түзетуге мүмкіндік береді.
4. Қызметкерлерді оқыту және дамыту: инновациялар мен технологиялар саласындағы қызметкерлерді оқыту мен дамытуға инвестициялау компанияларға ішкі сараптамалық базаны құруға және инновациялық жобаларды сәтті жүзеге асыру ықтималдығын арттыруға көмектеседі.

ҚОРЫТЫНДЫ

Инновациялар мен зерттеулерге жұмсалатын шығындар кез-келген компанияның Даму Стратегиясының ажырамас бөлігі болып табылады[5]. Инновацияға инвестиция салу ұзақ мерзімді тұрақтылық пен өсудің негізін құруға ықпал етеді, бұл компанияны бәсекеге қабілетті етеді және оны болашақтың қиындықтарына дайындайды. Бұл шығындарды оңтайландыру компанияларға инвестицияларының максималды тиімділігіне қол жеткізуге және ұзақ мерзімді перспективада тұрақты дамуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Әдебиеттер тізімі:

1. State of Innovation. CB Insights University, 2018 [Electronic resource], URL: https://www.cbinsights.com/research-state-of-innovation-report.
2. Ашинова М.К., Абдужалилов Х.А., Камилов Ф.Ш. Өңірдің инвестициялық саясатының стратегиялық басымдықтары // Новые технологии. 2015. Вып. 4. С. 67-72.
3. С.М. Бычкова, Д.Г. Бадмаева Бухгалтердік есеп және ұйымның шығындарын талдау // URL: https://cyberleninka.ru/article/n/buhgalterskiy-uchet-i-analiz-rashodov-organizatsii
4. Илюхина Н.А. Шығындарды басқарушылық есепке алу және өнімнің өзіндік құнын есептеу әдістемесі // Вестник евразийской науки.URL: https: https://cyberleninka.ru/article/n/metodika-upravlencheskogo-ucheta-zatrat-i-kalkulirovaniya-sebestoimosti-produktsii-1
5. Илюхина Н.А. Ресей экономикасын жаңғырту жағдайында ұлттық есеп жүйесін дамытудың басым бағыттары / Международный бухгалтерский учет. 2012. № 17 (215). с. 34-39.