ҚАБАТТЫҚ ҚЫСЫМДЫ ҰСТАП ТҰРУ ПРОЦЕСТЕРІМЕН МҰНАЙ КЕН ОРЫНДАРЫН ИГЕРУ ЖҮЙЕЛЕРІ.

МЕТОДЫ РАЗРАБОТКИ МОРСКИХ МЕСТОРОЖДЕНИЙ

Аязбаев Асылан Мақсұтұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Бахтияров Сəбит Тұрғанбайұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Қалиболла Әбді-Әли Якубұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Космбаева Гүлжан Тынышбаевна

научный руководитель, старший преподаватель, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

АННОТАЦИЯ

Зерттеудің бұл тақырыбы қабаттық қысымды ұстап тұру процестеріне баса назар аудара отырып, мұнай кен орындарын игеру жүйелеріне арналған. Мұнай қабаттарындағы оңтайлы қысымды ұстап тұру жер асты резервуарларынан мұнай мен газ өндіруді барынша арттыру мақсатында мұнай өндірудің маңызды аспектісі болып табылады. Аннотация осы салада қолданылатын негізгі әдістер мен жүйелерді қарастырады, мысалы, екінші реттік сору және газ айдау. Сондай-ақ, осы процестерге байланысты артықшылықтар мен қиындықтар, сондай-ақ олардың мұнай кен орындарын тұрақты және тиімді пайдалану үшін маңыздылығы атап өтіледі. Бұл зерттеу энергетикалық индустрия мен экономикалық даму үшін маңызды болып табылатын қабаттардағы мұнай мен газды өндіру және қолдау технологияларының негізгі аспектілерін жақсы түсінуге мүмкіндік береді.

АННОТАЦИЯ

Данная тема исследования посвящена системам разработки нефтяных месторождений с упором на процессы поддержания пластового давления. Поддержание оптимального давления в нефтяных пластах является важным аспектом добычи нефти с целью максимизации добычи нефти и газа из подземных резервуаров. В аннотации рассматриваются основные методы и системы, используемые в этой области, такие как вторичное всасывание и закачка газа. Также отмечаются преимущества и трудности, связанные с этими процессами, а также их важность для устойчивого и эффективного использования нефтяных месторождений. Это исследование позволяет лучше понять ключевые аспекты технологий добычи и поддержания нефти и газа в пластах, которые имеют решающее значение для энергетической промышленности и экономического развития.

Кiлт cөздep: Мұнай кен орындары, мұнай және газ өндіру, қабат қысымы, кен орындарын игеру жүйелері, газ айдау, тау-кен жұмыстарының тұрақтылығы, мұнай өндірудің тиімділігі, мұнай және газ резервуарлары.

Ключевые слова: нефтяные месторождения, добыча нефти и газа, пластовое давление, системы разработки месторождений, закачка газа, стабильность добычи, эффективность добычи нефти, резервуары нефти и газа.

Қазіргі әлемде мұнай мен табиғи газ біздің өміріміз бен экономикамызды қажетті энергиямен қамтамасыз ететін маңызды энергетикалық ресурстардың бірі болып қала береді. Осы құнды ресурстарды олардың кен орындарының бетіне шығару үшін мұнай кен орындарын игеру деп аталатын күрделі және технологиялық дамыған процесс қажет. Ғылым мен өнеркәсіптің осы саласында, әсіресе кен орындарының біртіндеп қурап қалуы жағдайында оңтайлы қабат қысымын қамтамасыз ету маңызды бола түсуде. Әр түрлі жүйелер мен процестер арқылы сақталатын және бақыланатын бұл қабат қысымы жер асты резервуарларынан мұнай мен газдың шығуын тиімді өндіруде және арттыруда шешуші рөл атқарады. Бұл мақалада біз осы стратегиялық маңызды энергетика және тау-кен өнеркәсібінде қолданылатын әртүрлі әдістер мен технологияларды зерттей отырып, қабаттық қысымды ұстап тұру процестеріне баса назар аудара отырып, мұнай кен орындарын игеру жүйелерінің негізгі аспектілерін қарастырамыз.

Мұнай кен орындары әлемдік экономика үшін сарқылмас энергия мен шикізат көзі болып табылады және оларды игеру күрделі және көп қырлы процесс болып табылады. Алайда, уақыт өте келе кен орындарының көпшілігі тұрақты өндіріске қауіп төндіретін өзгерістерге ұшырайды. Өндірудің тиімділігі мен ұзақтығына әсер ететін негізгі факторлардың бірі-қабат қысымын ұстап тұру.

Қабат қысымы-бұл мұнай мен газ орналасқан жер асты жыныстарындағы қысым. Бастапқы қабат қысымы жер бетіне мұнай мен газ ағынын анықтайтын негізгі фактор болып табылады. Дегенмен, ресурстар өндірілген сайын бұл қысым төмендейді, бұл әртүрлі мәселелерге әкелуі мүмкін:

Өндірістің төмендеуі: қабаттың қысымының төмендеуі мұнай мен газдың жер бетіне ағынын төмендетуі мүмкін, бұл кен орнының экономикалық тиімділігіне әсер етеді.

Ұңғымаларды тереңдету қаупі: қысымның төмендеуі ұңғымалардың қабырғаларының құлау қаупін тудыруы мүмкін, бұл апаттар мен жабдықтың жоғалуына әкелуі мүмкін.

Судың түсуі: қабат қысымының төмендеуімен қайталама сору пайда болуы мүмкін, онда су кен орнына ауысады, бұл өндіріс сапасын нашарлатады.

Қабаттық Қысымды Ұстап Тұру Жүйелері

Қабаттың қысымының төмендеуімен және оның жағымсыз салдарымен күресу үшін әртүрлі жүйелер мен технологиялар жасалып қолданылады:

Қайталама сору (waterflooding): бұл әдіс қабаттағы қысымды арттыру және мұнайды өндіруші ұңғымаларғаесыстыру үшін инжекциялық ұңғымалар арқылы қосымша сұйықтықты (көбінесе суды) енгізуді қамтиды.

Газды айдау: табиғи газды немесе басқа инертті газдарды қысымды ұстап тұру және көмірсутектерді қабат жыныстарынан шығару үшін қолдану.

ҚҚЖ технологиялары (қабаттық қысымның жоғарылауы): мұнайдың тұтқырлығын арттыру және қысымды ұстап тұру үшін химиялық заттар мен полимерлерді қолдануды қамтиды.

Қиындықтар.

Қабаттық қысымды сақтай отырып, мұнай кен орындарын игеру тиімді өндірудің және өнімділікті арттырудың негізгі аспектісі болып табылады. Дегенмен, бұл техникалық күрделілік, шығындар және қоршаған орта сияқты қиындықтармен де байланысты. Бұл саланың болашағы көмірсутектерді тұрақты және тиімді өндіруге бағытталған неғұрлым интеграцияланған және инновациялық тәсілдерді қамтиды.

Контурлы су басқан кен орнының мұнай бөлігін озыңқы игеру мұнай, мұнай-газ және су-мұнай аймақтарының ені салыстырмалы түрде аз, сондай-ақ мұнайлылықтың едәуір қабаты бар кен орындары үшін тиімді пайдаланылуы мүмкін.

Контурдан тыс су басу жағдайында мұнай-газ конденсаты кен орнын мұнайға айналдыру газға қаныққан және белсенді емес шеткі Судан мұнай қаныққан қалыңдық көлемінің айқын басымдығы бар тұйық үлгідегі тар мұнай-газ конденсаты кен орындарын әзірлеу үшін тиімді.

Өз бетінше игеру блоктарына кен орындарын кесу белсенділігі төмен Сулы аймағы бар шағын қалыңдығы төмен өткізгіш қабаттардағы кең мұнай-газ және шағын газ аймақтары бар тар кен орындарында қолданылуы мүмкін.

Кен орнының газ конденсатты бөлігіне су айдайтын аумақтық су басу газға қаныққан аймақтағы жоғары өткізгіш линзаларға суды селективті айдау арқылы қабат қысымын ішінара ұстап тұру үшін немесе тік құлау бұрыштары мен жұқа мұнай қабаты бар жоғары өткізгіш біртекті төсектерге орайластырылған кен орындарының ГНК-да су пердесін жасау үшін ұсынылуы мүмкін. жүйелер кен орындарының геологиялық құрылымын егжей-тегжейлі зерттеуді қамтиды.

Кен орнының мұнай бөлігін озық игере отырып, газ қалпақшасына немесе мұнай аймағына газ айдау қабаттардың үлкен құлау бұрыштары, мұнайлылықтың Елеулі қабаттары және тұтқырлығы төмен мұнайы бар жоғары өткізгіш коллекторлардағы Тұйық кен орындары үшін ең тиімді болуы мүмкін, яғни газдың жоғары бөлінуін қамтамасыз ететін жағдайлар болған кезде.

Мұнайды газыстырудың газ қысымы режимі мұнайдың жоғары шығуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Көбінесе газ айдау (басқа горизонттардың немесе кен орындарының табиғи немесе ілеспе газы) мұнайдың газ конденсаты аймағына көшуін болдырмау мақсатында игеру процестерін реттеу тәсілі ретінде қолданылады.

Кен орнының мұнай бөлігін озық игерумен және конденсатты шығарумен құрғақ газды қайта өңдеу (сайклинг-процесс) конденсаттың жоғары және тіпті орташа құрамы бар газ конденсатты кен орындарының мұнай жиектерін игеру кезінде жоғары технологиялық тиімділікпен сипатталуы мүмкін.

Сурет 1. Қабатқа су айдау процессі

Кен орындарын игеру жүйесін таңдау оның геологиялық-геофизикалық параметрлерінің кешеніне байланысты: кен орнының түрі мен режимі, коллектордың түрі және оның қасиеттері, судың белсенділігі, қанықтыратын сұйықтықтардың қоры.

Қабаттық қысымды сақтайтын мұнай кен орындарын игеру жүйелері әлемде энергия мен ресурстарды жеткізуде маңызды рөл атқарады. Осы салада қолданылатын әдістер мен технологияларды түсіну энергия мен қоршаған ортаны қорғау қажеттілігін теңестіру үшін қажет. Қиындықтар мен жаңа мүмкіндіктерді ескере отырып, бұл сала мұнай өнеркәсібі үшін тұрақты болашақты қамтамасыз ете отырып, дамуын жалғастырады.

Әдебиеттер тізімі:

1. Бирюкова В. В. Управление сбалансированным развитием предприятий нефтяной промышленности // Вестник Сибирской государственной автомобильно-дорожной академии. 2016. № 1(47). С. 87–94.
2. Минибаева С.Б., Чеботарев С.Ю. «Проект разработки месторождения Каражанбас». Атырау : Авторы белгісіз, 2011 ж.
3. Анализ нефтяного месторождения Каражанбас по состоянию на 01.01.2013 г. Атырау : АО «НИПИнефтегаз», 2012 ж.
4. Б.Ж. Жаппасбаев, И. Гусенов, А.В. Шахворостов, Т.К. Ахмеджанов, С.Е. Кудайбергенов. Щелочное-ПАВ-полимерное (ASP) заводнение – эффективный метод увеличения нефтеотдачи на месторождениях вязких нефтей.
5. Г.Е., Панов. Охрана окружающей среды на предприятиях нефтяной и газовой промышленности. Москва : Недра, 1993 ж.
6. Мусина Д. Р., Тасмуханова А. Е. Обзор мирового рынка углеводородов, сектор Downstream // Электронный научный журнал Нефтегазовое дело. 2016.№ 6. С. 226–247.