ГАЗ АЙДАУ АРҚЫЛЫ ҚАБАТТАРДЫҢ МҰНАЙ БЕРУІН АРТТЫРУ.

ПОВЫШЕНИЕ НЕФТЕОТДАЧИ ПЛАСТОВ ЗА СЧЕТ ПЕРЕКАЧКИ ГАЗА

Төлеген Әліби Есетұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Шоқанов Арман Жарасханович

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Тілек Нұралла Нұрболатұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Космбаева Гүлжан Тынышбаевна

научный руководитель, старший преподоваттель, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе.

АННОТАЦИЯ

"Газ айдау арқылы қабаттардың мұнай беруін арттыру" мақаласы жер асты қабаттарынан мұнай алуды арттыру үшін мұнай өнеркәсібінде қолданылатын әдістер мен технологияларды қарастырады. Газды көмекші фактор ретінде пайдалануға назар аудара отырып, авторлар газ айдаудың мұнай өндіруді арттыруға және мұнай өндіруді оңтайландыруға әсер ету механизмдерін зерттейді.

Мақалада газ айдау технологиясының әр түрлі аспектілері, соның ішінде газдың оңтайлы параметрлерін таңдау (мысалы, құрамы, қысым, және температура), газды қабатқа енгізу әдістері, және процестің тиімділігін бақылау. Сондай-ақ, әр түрлі кен орындарында осы әдістерді сәтті жүзеге асырудың мысалдары қарастырылады.

Зерттеу мұнай өндірудің тиімділігін арттыруда және қоршаған ортаға экологиялық әсерді азайтуда заманауи технологиялар мен инновациялардың маңыздылығын көрсетеді. Нәтижесінде, мақала мұнай-газ өнеркәсібі саласындағы мамандарға, инженерлер мен зерттеушілерге мұнай өндіру процестерін оңтайландырумен және қабаттардың мұнай өндірісін арттырумен айналысатын құнды ақпаратты ұсынады.

АННОТАЦИЯ

Статья "Повышение нефтеотдачи пластов за счет перекачки газа" рассматривает методы и технологии, применяемые в нефтяной промышленности для увеличения извлечения нефти из подземных пластов. Сосредотачиваясь на использовании газа в качестве вспомогательного фактора, авторы исследуют механизмы влияния перекачки газа на увеличение нефтеотдачи и оптимизацию добычи нефти.

Статья охватывает различные аспекты технологий перекачки газа, включая выбор оптимальных параметров газа (например, состав, давление, и температуру), методы инжекции газа в пласт, и мониторинг эффективности процесса. Также рассматриваются примеры успешной реализации данных методов в различных месторождениях.

Исследование подчеркивает важность современных технологий и инноваций в повышении эффективности добычи нефти и снижении экологического воздействия на окружающую среду. В результате, статья представляет ценную информацию для специалистов в области нефтегазовой промышленности, инженеров и исследователей, которые занимаются оптимизацией процессов добычи нефти и повышением нефтеотдачи пластов.

Кiлт cөздep: мұнай беру, қабат, газ айдау, мұнай өндіру, тиімділік, технология, газ айдау, кен орындары, инновация, экологиялық әсер, мұнай-газ өнеркәсібі, оңтайландыру, зерттеу.

Ключевые слова: нефтеотдача, пласта, перекачка газа, добыча нефти, эффективность, технологии, инжекция газа, месторождения, инновации, экологическое воздействие, нефтегазовая промышленность, оптимизация, исследования.

Мұнай өнеркәсібі өмірлік маңызды ресурс – мұнайды қамтамасыз ете отырып, әлемдік энергетикада шешуші рөл атқарады. Жер асты қабаттарынан мұнай алудың тиімділігін арттыру және қоршаған ортаға экологиялық әсерді азайту үшін зерттеушілер мен инженерлер үнемі жаңа әдістер мен технологияларды әзірлеуге ұмтылады. Бұл процестің негізгі аспектілерінің бірі-қабаттардың мұнай өндірісін арттыру, яғни қабаттар горизонттарының мұнайды ұстап тұру және шығару қабілеті.

Бұл мақалада біз мұнай өндіруді арттырудың перспективалы әдістерінің біріне, атап айтқанда газ айдауға назар аударамыз. Бұл әдіс мұнайдың қысымы мен қозғалғыштығын арттыру мақсатында газды қабатқа енгізу процесі болып табылады, бұл өз кезегінде оны тиімді өндіруге ықпал етеді. Көпжылдық зерттеулер мен практикалық қолдану осы әдістің тиімділігін және оның әртүрлі масштабтағы және сипаттамадағы кен орындарындағы өндіру процестерін оңтайландыру қабілетін растайды.

Газды айдау арқылы қабаттардың мұнай өндірісін арттыру-кен орындарынан мұнай өндіруді арттырудың тиімді әдісі. Газды (әдетте сұйытылған мұнай газы немесе табиғи газ) пайдалану арқылы қабаттан мұнай алу процесін жақсартуға болады. Бұл қалай жұмыс істейді:

• Мұнайдың тұтқырлығын төмендету: қабатқа енгізілген Газ мұнайдың тұтқырлығын төмендетеді. Бұл әсіресе тұтқырлығы жоғары майлар жағдайында өте маңызды, оларды қосымша қысымсыз алу қиын.
• Қысымның жоғарылауы: қабатқа айдалатын Газ қабаттың ішіндегі қысымды арттырады. Осы қысымның әсерінен мұнай ұңғымаға оңай ауысады.
• Қысымды ұстап тұру: көптеген кен орындарында уақыт өте келе қабат қысымы төмендейді, бұл мұнай өндіруді қиындатады. Газ айдау бұл қысымды ұстап тұруға немесе арттыруға көмектеседі, бұл тиімдірек өндіруді қамтамасыз етеді.
• Шығындарды азайту: газды айдау күрделі технологияларды қолданумен салыстырғанда үнемді болуы мүмкін. Бұл қымбат жабдықты қажет етпестен өндірісті арттыруға мүмкіндік береді.
• Газды көтеру: бұл инженерлік экспозиция әдісі мұнайдың тұтқырлығын төмендететін және оны бетіне көтеретін көпіршікті ағын жасау үшін ұңғымаға газ енгізуді қамтиды.
• Бақылау және оңтайландыру: газды айдау процесін бақылауды сақтау маңызды. Бақылау және автоматтандыру жүйелері процесті оңтайландыруға және нақты уақыттағы өзгерістерге жауап беруге мүмкіндік береді.
• Қысым мен өндіру жылдамдығы арасындағы тепе-теңдік: қабат пен жабдыққа ықтимал зақым келтірмеу үшін газ беретін қысым мен өндіру жылдамдығы арасындағы оңтайлы тепе-теңдікті табу маңызды.

Газ айдау-бұл кен орындарынан мұнай өндірудің тиімділігі мен экономикалық орындылығын арттыра отырып, қабаттардың мұнай өндірісін арттыруға көмектесетін маңызды инженерлік әдіс.

Газ айдауды пайдалана отырып, қабаттардың мұнай өндірісін арттыру кен орындарынан мұнай өндіруді ұлғайту әдістерінің бірі болып табылады. Бұл процесс газды көтеру (газ лифті) әдісі ретінде белгілі және әсіресе тұтқыр мұнайға немесе қабаттың төмен қысымына тиімді болуы мүмкін. Бұл қалай жұмыс істейді:

1. Газды енгізу: бұл әдісте газ, әдетте сұйытылған мұнай газы (пропан немесе бутан) арнайы бұрғыланған ұңғымалар арқылы немесе ұңғыманың ішінде арнайы сорғылар немесе компрессорлар арқылы қабатқа айдалады.
2. Мұнайдың тұтқырлығын төмендету: қабатқа түсетін Газ мұнайдың тұтқырлығын төмендетеді және көпіршік ағынын тудырады, бұл мұнайдың ұңғымаға өтуін жеңілдетеді. Тұтқырлықтың бұл төмендеуі мұнайдың бетіне қарай еркін қозғалуына мүмкіндік береді.
3. Қысымның жоғарылауы: газбен қамтамасыз ету қабаттың қысымын арттырады, бұл мұнайды ұңғыманың бетіне шығаруға көмектеседі.

Газды көтеру әдісінің артықшылықтарына мыналар жатады:

• Мұнай өндіруді арттыру: тұтқырлықты азайту және қысымды арттыру арқылы бұл әдіс қабаттан көбірек мұнай алуға көмектеседі.
• Тиімділік: газды көтеру басқа тау-кен әдістері тиімсіз болған жағдайда да тиімді болуы мүмкін.
• Шығындарды азайту: бұл әдіс мұнай өндіруге кететін шығындарды азайтуы мүмкін, өйткені ол қымбат жабдықты пайдалануды қажет етпейді.

Қорытындылай келе, газды айдау арқылы қабаттардың мұнай өндірісін арттыру әдісі кен орындарынан мұнай өндіруді арттырудың маңызды және тиімді тәсілі болып табылады. Газды қабатқа енгізу арқылы мұнай өндіру процесін айтарлықтай жақсартуға қол жеткізілді. Бұл әдістің бірнеше негізгі артықшылықтары бар, соның ішінде мұнайдың тұтқырлығын төмендету, қабат қысымын жоғарылату, уақыт өте келе қысымды ұстап тұру және жалпы өндіріс шығындарын азайту.

Газлифтинг әдісін және газды айдаудың басқа технологияларын қолдану кен орнының геологиялық және физикалық сипаттамаларын, сондай-ақ кәсіби жобалау мен сенімді мониторинг жүйесін терең білуді талап етеді. Бұл әдісті тиімді пайдалану компаниялардың экономикалық пайдасын қамтамасыз ете отырып және қоғамның энергетикалық қауіпсіздігін арттыра отырып, мұнай өндіруді оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, Автоматтандыру және мониторинг технологияларының үздіксіз дамуымен және мұнай инженериясы саласындағы білімнің тереңдеуімен газды айдау әдістері жетілдіріліп, көмірсутектерді өндіруді оңтайландырудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Бұл болашақта мұнай өндіру процестерінің тиімділігі мен тұрақтылығын жақсарту мақсатында газды көтеру және онымен байланысты технологиялар саласындағы қосымша зерттеулер мен инновациялардың маңыздылығын көрсетеді.

Әдебиеттер тізімі:

1. Бирюкова В. В. Управление сбалансированным развитием предприятий нефтяной промышленности // Вестник Сибирской государственной автомобильно-дорожной академии. 2016. № 1(47). С. 87–94.
2. Анализ нефтяного месторождения Каражанбас по состоянию на 01.01.2013 г. Атырау : АО «НИПИнефтегаз», 2012 ж.
3. Г.Е., Панов. Охрана окружающей среды на предприятиях нефтяной и газовой промышленности. Москва : Недра, 1993 ж.