МҰНАЙ МЕН МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН ТАСЫМАЛДАУДЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ.

ОСНОВНЫЕ ВИДЫ ТРАНСПОРТИРОВКИ НЕФТИ И НЕФТЕПРОДУКТОВ

Төлеген Әліби Есетұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Шоқанов Арман Жарасханович

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Тілек Нұралла Нұрболатұлы

студент, нефтегазовая кафедра, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе

Космбаева Гүлжан Тынышбаевна

научный руководитель, старший преподаваттель, Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова,

РК, г. Ақтобе.

АННОТАЦИЯ

"Мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдаудың негізгі түрлері" мақаласы мұнай мен мұнай өнімдерін кен орындарынан түпкілікті тұтынушыларға жылжыту үшін қолданылатын әртүрлі әдістер мен технологияларға шолу жасайды. Авторлар көліктің негізгі түрлерін, соның ішінде Теңіз, Құрлық, теміржол және құбырларды тасымалдауды қарастырады және қауіпсіздік пен экологиялық аспектілерге қатысты мәселелерді қарастырады. Мақала энергетикалық қажеттіліктерді қанағаттандыру және тұрақты өндіру мен жеткізуді қолдау үшін мұнай өнімдерін тиімді тасымалдаудың маңыздылығын көрсетеді. Бұл шолу мұнай-газ саласының мамандары мен мұнай тасымалдаудың заманауи әдістеріне қызығушылық танытқандар үшін пайдалы ақпарат береді.

АННОТАЦИЯ

Статья "Основные виды транспортировки нефти и нефтепродуктов" представляет обзор различных методов и технологий, используемых для перемещения нефти и нефтепродуктов из месторождений к конечным потребителям. Авторы рассматривают ключевые виды транспорта, включая морскую, наземную, железнодорожную и трубопроводную транспортировку, а также рассматривают вопросы, связанные с безопасностью и экологическими аспектами. Статья подчеркивает важность эффективного транспортирования нефтепродуктов для удовлетворения энергетических потребностей и поддержания устойчивой добычи и поставок. Этот обзор предоставляет полезную информацию для специалистов в области нефтегазовой индустрии и всех, кто интересуется современными методами транспортировки нефти.

Кiлт cөздep: Тасымалдау, мұнай, мұнай өнімдері, теңіз, жер үсті, теміржол, құбыр, қауіпсіздік, экология, энергетика, өнеркәсіп, өндіру, жеткізу.

Ключевые слова: Транспортировка, нефть, нефтепродукты, морская, наземная, железнодорожная, трубопроводная, безопасность, экология, энергетика, индустрия, добыча, поставки.

Мұнай және мұнай өнімдері әлемдік энергетиканың негізгі элементтері болып табылады және бұл материалдарды тиімді тасымалдау әлемдік энергия қажеттіліктерін қанағаттандыруда шешуші рөл атқарады. Мақалада мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдаудың негізгі түрлеріне шолу жасалады, олардың артықшылықтары, кемшіліктері және қоршаған ортаға әсері қарастырылады.

• Теңіз көлігі:
• Әлемдік мұнай индустриясындағы теңіз тасымалының рөлі.
• Танкерлер және олардың сипаттамалары.
• Теңіздегі мұнай тасымалдаудың артықшылықтары мен қиындықтары.
• Жер үсті тасымалдау:
• Пойыздар, Автомобильдер және мұнай тасымалдау.
• Жердегі тасымалдау қауіпсіздігі және инфрақұрылымы.
• Теміржол көлігі:
• Теміржол көлігі жүйелері және мұнай өнімдері.
• Реттеу және қауіпсіздік.
• Құбырларды тасымалдау:
• Мұнай жеткізудің негізгі әдісі ретінде құбырлар.
• Артықшылықтары, шектеулері және экологиялық мәселелер.

Мұнай мен мұнай өнімдерін құбырлар арқылы тасымалдау - бұл тауарларды жеткізудің ең кең таралған және тиімді әдістерінің бірі. Құбыр арқылы тасымалдаудың негізгі кезеңдері мыналарды қамтиды:

• Тиеу: мұнай немесе мұнай өнімдері құбырға бастапқы тиеу станциясындағы сорғылар арқылы жеткізіледі.
• Тасымалдау: өнім қысыммен құбыр арқылы қозғалады. Құбырлардың әртүрлі диаметрлері болуы мүмкін және оларды ұзақ қашықтыққа төсеуге болады, бұл әдісті ұзақ мерзімді және жаппай тасымалдауға қолайлы етеді.
• Тазалау және техникалық қызмет көрсету: құбырлардың беріктігі мен тұтастығы үнемі тексеріліп, шөгінділер мен коррозиядан тазартылады. Бұл жүйенің сенімді жұмысын қамтамасыз етеді.
• Айдау және қайта бөлу: өнімнің біркелкі таралуын қамтамасыз ету және қажетті қысымды ұстап тұру үшін құбыр желісі бойымен сорғылар мен сорғы станцияларын орнатуға болады.
• Түсіру: соңғы станцияда немесе межелі пунктте Мұнай және мұнай өнімдері одан әрі өңдеу, сақтау немесе тарату үшін құбырдан түсіріледі.

Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдаудың артықшылықтарына төмен операциялық шығындар, жоғары жеткізу жылдамдығы және салыстырмалы қауіпсіздік жатады. Дегенмен, бұл әдіс құбыр инфрақұрылымын салу және күтіп ұстау үшін айтарлықтай күрделі шығындарды қажет етуі мүмкін.

Мұнай мен мұнай өнімдерін теміржол арқылы тасымалдау-бұл жеткізудің тағы бір маңызды әдісі, әсіресе алыс қашықтыққа немесе дамыған құбырлар желісі жоқ аймақтар арқылы тасымалдау қажет болған кезде. Теміржол арқылы тасымалдаудың негізгі кезеңдеріне мыналар жатады:

• Тиеу: мұнай немесе мұнай өнімдері бастапқы тиеу станциясындағы арнайы теміржол цистерналарына тиеледі.
• Тасымалдау: мұнай немесе мұнай өнімдері бар цистерналардан тұратын теміржол құрамы темір жолдармен межелі жерге дейін жүреді. Бұл процесс пойыздың қашықтығы мен жылдамдығына байланысты бірнеше күнге созылуы мүмкін.
• Қайта бөлу: кейбір жағдайларда теміржол құрамдары өнімді алыс аймақтарға жеткізу үшін басқа көлік түрлеріне, мысалы, құбырларға немесе танкерлерге шамадан тыс жүктелуі мүмкін.
• Түсіру: соңғы межелі жерде мұнай немесе мұнай өнімдері одан әрі өңдеу, сақтау немесе тарату үшін цистерналардан түсіріледі.

Теміржол арқылы тасымалдаудың артықшылықтары алыс және қол жетімді емес жерлерге жеткізу мүмкіндігін, кестедегі икемділікті және салыстырмалы қауіпсіздікті қамтиды. Алайда, бұл әдіс теміржол инфрақұрылымының жағдайын дұрыс логистика мен бақылауды қажет етеді, сонымен қатар ұзақ қашықтықтағы құбырларға қарағанда қымбатырақ болуы мүмкін.

Мұнай мен мұнай өнімдерін теңіз көлігі арқылы тасымалдау, әсіресе халықаралық тасымалдау және су жолдары арқылы тасымалдау үшін маңызды және кеңінен қолданылатын жеткізу әдісі болып табылады. Теңіз көлігі арқылы тасымалдаудың негізгі кезеңдеріне мыналар жатады:

• Тиеу: мұнай немесе мұнай өнімдері мұнай цистерналарына немесе басқа кемелерге мұнай терминалдары мен айлақтарындағы арнайы жабдықтың көмегімен жүктеледі.
• Тасымалдау: танкерлер мен кемелер мұнайды теңіз бағыттары бойынша межелі порттарға дейін тасымалдайды. Бұл ішкі теңіз көлігі де, мұхиттар арқылы халықаралық тасымалдау да болуы мүмкін.
• Түсіру: тағайындалған портта мұнай немесе мұнай өнімдері кемелерден түсіріледі және одан әрі өңдеуге немесе құрлықта таратуға жіберілуі мүмкін.
• Өңдеу және сақтау: белгіленген қоймаларда мұнай немесе мұнай өнімдері соңғы тұтынушыларға жіберілмес бұрын қосымша өңделуі немесе уақытша сақталуы мүмкін.

Теңіз тасымалының артықшылықтарына ұзақ қашықтыққа үлкен көлемдегі мұнайды жеткізу мүмкіндігі, сондай-ақ көптеген теңіз жолдары мен порттардың болуы жатады.

Мұнай мен мұнай өнімдерін автомобиль жолдары арқылы тасымалдау — бұл қысқа және орташа қашықтыққа және өнімді алыс немесе жету қиын жерлерге жеткізу үшін жиі қолданылатын жеткізу әдістерінің бірі. Автомобиль жолдары арқылы тасымалдаудың негізгі кезеңдеріне мыналар жатады:

• Тиеу: мұнай немесе мұнай өнімдері мұнай терминалдарындағы немесе басқа тиеу нүктелеріндегі арнайы цистерналарға айдалады.
• Тасымалдау: мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдауға арнайы арналған жүк көліктері мен цистерналар өнімді баратын жеріне дейін жолдармен тасымалдайды. Бұл әдіс теміржол немесе су жолдарына қол жетімділігі жоқ аймақтарда тасымалдауға ыңғайлы.
• Түсіру: тағайындалған жерде мұнай немесе мұнай өнімдері одан әрі өңдеу, сақтау немесе пайдалану үшін цистерналардан түсіріледі.

Автокөлікпен тасымалдаудың артықшылықтары жоспарлаудың икемділігін және әртүрлі аймақтарға, соның ішінде шалғай жерлерге жеткізудің қолжетімділігін қамтиды.

Әдебиеттер тізімі:

1. Компьютерная оценка воздействия на окружающую среду магистральных трубопроводов: Учебное пособие / В.П. Мешалкин, О.Б. Бутусов. - М.: ИНФРА-М, 2010. - 449 с.: 60x88 1/16. - экз.http://znanium.com/bookread.php?book=183949.
2. Транспортно-логистическое обеспечение и международные перевозки углеводородного сырья: Учебное пособие / Ю.А. Щербанин. - 2 изд., доп. - М.: НИЦ Инфра-М, 2012. - 288 с.: http://znanium.com/bookread.php?book=264126.
3. Реконструкция трубопроводных инженерных сетей и сооружений: Учебное пособие / В.И. Краснов. - М.: НИЦ ИНФРА-М, 2014. - 238 с. http://znanium.com/bookread.php