ЕРЕКШЕ БІЛІМ БЕРУГЕ ҚАЖЕТТІЛІГІ БАР БАЛАНЫҢ ОТБАСЫМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ЖАСАУ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ "БІЗ, БІРГЕ МЫҚТЫМЫЗ" ЖОБАСЫ

ПРОЕКТ “ВМЕСТЕ МЫ СИЛЬНЕЕ” КАК ИНСТРУМЕНТ ВЗАИМОДЕЙСТВИЯ С СЕМЬЕЙ РЕБЕНКА С ОГРАНИЧЕННЫМИ ВОЗМОЖНОСТЯМИ

Бектенбаева Акерке

 магистрант, Казахский национальный женский педагогический университет,

Казахстан, г. Алматы

Денисова Ирина

 канд. пед. наук, Казахский национальный женский педагогический университет,

Казахстан, г. Алматы

THE “TOGETHER WE ARE STRONGER” PROJECT AS A TOOL FOR INTERACTION WITH THE FAMILY OF A CHILD WITH A DISABILITY

Akerke Bektenbayeva

Master’s student of Kazakh National Women's Teacher Training University, Kazakhstan, Almaty

Irina Denisova

Candidate of pedagogical sciences, Kazakh National Women's Teacher Training University,

Kazakhstan, Almaty

АННОТАЦИЯ

Мақалада ерекше білім беру қажеттілігі бар баланың отбасын қолдаудың өзекті тақырыбы көтеріледі. Автор тірек-қимыл аппараты бұзылысы бар баланы отбасына қабылдау проблемаларының кезеңдерін қозғайды. Барлық отбасы мүшелерінің, әсіресе тірек қимыл аппараты бұзылған балалардың аналарының психологиялық қиындықтарына назар аударылады.

Ерекше баланың отбасын қолдаудың әртүрлі формаларын жүзеге асыру және отбасын осы қиындықтарға тап болған баламен белсенді ынтымақтастыққа қосу үшін автор баланың қамқоршылығы мен қамқоршылығы тұрғысынан ата-аналар басталуы үшін отбасының барлық мүшелерінің қарым-қатынас ерекшеліктерін зерттеуді ұсынады. Медициналық оңалту процесіне ғана емес, сонымен қатар педагогикалық оңалту процесіне де тиімді қатысу мен баламен өзара әрекеттесу жұмыстарды ұсынылады.

Жұмыс әртүрлі қарым - қатынас субъектілерінің өзара әрекеттесуін талдауға бағытталған. Бұл субъектілер келесідей анықталады: бала - жақын ересек адам, бала - мұғалім, бала - медициналық маман, бала - ана.

Мақалада сонымен қатар тірек-қимыл аппараты бұзылған баланың отбасының күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктерін, тәуекелдері мен қауіптерін анықтау арқылы осы отбасының коммуникативті ортасының ерекшеліктері ашылады. Мақала авторы "Бірге, біз мықтымыз" жобасын жүзеге асыру арқылы қарым-қатынас субъектілерінің когнитивті және әлеуметтік дамуы аясында ерекше баланың отбасының өзара әрекеттесуінің тиімді жүйесін жасауға тырысады.

Мақалада жобаның әр кезеңіне нақты мысалдар келтірілген, мысалы, коммуникацияның негізгі субъектілерін және осы субъектілердің мүмкіндіктерін анықтайтын отбасындағы коммуникативті орта моделі, баланың отбасындағы өзара әрекеттесу субъектілерінің коммуникативті ортасының сипаттамасы, тірек-қимыл аппараты бұзылған балалараға SWOT коммуникативті ортаны талдау.

АННОТАЦИЯ

В статье  поднимается  актуальная тема подержки семьи особенного ребенка. Автор касается этапов принятияя семьи ребенка с проблемами в функционировании опорно – двигательного аппарата. Внимание уделяется трудностям психологического характера, которые испытывают все члены семьи, особенно матери таких детей. Для реализации разных форм поддержки семьи особенного ребенка и включения семьи в активное сотрудничество с ребенком, имеющим указнные трудности, автор предлагает изучить особенности комуникации всех членов семьи, чтобы с позиции опеки и обслуживания ребенка, родители начали действительно эффективно включаться не только в процесс медицинской реабилитаци, но ив процесс педагогического взаимодейстыия со своим ребенком.

 В работе сделан акцент на анализ взаимодействия различных субъектов коммунмкации, эти эти субъекты определены следующим образом: ребенок - близкий взрослый, ребенок – педагог, ребенок – специалист медицинского профилля, ребенок – мама.

Так же статья раскрывает особенности коммуникативной среды семьи ребенка с нарушением опорно двигательного аппарата через определение сильных и слабых сторон, возможностей, рисков и угроз Автор статьи делает попытку через реализацию проекта «Вместе мы сильнее» разработать эффективную систему взаимодействия семьи особенного ребенка в контексте познавательного и социального развития субъектов коммуникации. В статье представлены конкретные продукты каждого этапа проекта, такие как модель коммуникативной среды в семье, определяющая основных субъектов коммуникации и возможности этих субъектов, характеристика коммуникативной среды субъектов взаимодействия в семье ребенка с НОДА SWOT анализ коммуникативной среды.

ABSTRACT

The article raises the current topic of supporting the family of a special child. The author touches on the stages of accepting a family of a child with problems in the functioning of the musculoskeletal system. Attention is paid to the psychological difficulties experienced by all family members, especially the mothers of such children.

In order to implement various forms of support for the family of a special child and include the family in active cooperation with a child who has these difficulties, the author proposes to study the peculiarities of communication of all family members, so that from the standpoint of guardianship and care of the child, parents begin to be truly effectively involved not only in the process of medical rehabilitation, but also in the process of pedagogical interaction with your child.

The work focuses on the analysis of the interaction of various subjects of communication; these subjects are defined as follows: a child is a close adult, a child is a teacher, a child is a medical specialist, a child is a mother.

The article also reveals the features of the communicative environment of the family of a child with a disorder of the musculoskeletal system by identifying strengths and weaknesses, opportunities, risks and threats. The author of the article makes an attempt through the implementation of the project “Together we are stronger” to develop an effective system of interaction between the family of a special child in the context of cognitive and social development of communication subjects.

The article presents specific products of each stage of the project, such as a model of the communicative environment in the family, defining the main subjects of communication and the capabilities of these subjects, characteristics of the communicative environment of the subjects of interaction in the family of a child with NODA SWOT analysis of the communicative environment.

Түйін сөздер: тірек-қимыл аппараты бұзылған бала, коммуникативті жоба, коммуникативті орта, коммуникативті орта моделі, SWOT талдау.

Ключевые слова: ребенок с нарушением опорно двигательного аппрата, коммуникативный проект, комуникативная среда, модель коммуникативной среды, SWOT анализ.

Keywords: child with musculoskeletal disorders. communication project, communication environment, communication environment model, SWOT analysis.

Кіріспе

Арнайы педагогтың қазіргі тәжірибесінде неврологиялық бұзылулары бар бастауыш мектеп жасындағы балалар санының күрт өсуі байқалады, оларды жеңу үшін әр түрлі саланың мамандары ұзақ уақыт бойы айналысуы керек. Дамуында кешенді бұзушылықтары бар балалармен түзету жұмыстарының сәтті болуының маңызды шарттарының бірі ата-аналарды өзара әрекеттесудің жалпы процесіне тарту болып табылады. Қазақстанда халық денсаулығының жай-күйі, оның сақталуы мен нығаюы елдің әлеуметтік және экономикалық даму жүйесінде барған сайын орын алуда, әсіресе соңғы жылдары балалар мен жасөспірімдердің денсаулығының айтарлықтай нашарлауы үлкен алаңдаушылық туғызуда. А. М. Джексенбиеваның деректері бойынша Қазақстан Республикасында балалар халқының неврологиялық ауруларының деңгейі мен құрылымы мынадай түрде ұсынылған: балалардың жалпы сырқаттанушылығы (тиісті халықтың 100 мыңына тіркелген аурулар саны) 1,2 есеге ұлғайды. Бұл ретте 2011 жылы республика бойынша балаларда жүйке жүйесінің сырқаттану деңгейі 100 мың тұрғынға шаққанда 3191,1 жағдайды құрады. Оның ішінде 0-1 жас аралығындағы балалардағы жүйке жүйесінің аурулары 1 мың балаға шаққанда 86,6 жағдайды, 0-5 жастан бастап 54,7 жағдайды құрады. 2010 жылмен салыстырғанда сырқаттанушылықтың шамалы төмендеуі байқалады.

Неврологиялық аурулар тобына кіретін балалар ауруларының тізімі өте үлкен, біз балалық шақтың ең көп кездесетін проблемаларын атаймыз: эпилепсия. церебральды сал ауруы, невроз (психоневроз, невротикалық бұзылыс)., гиперреактивтілік, астениялық синдром. Тірек –қимыл аппаратының бұзылулар тобын балалардың церебральды сал ауруы (церебральды сал ауруы) кеңінен көрсетеді тірек-қимыл аппаратының бұзылуының бұл түрі орталық жүйке жүйесінің ең ауыр аурулары болып табылады. Ол әртүрлі мотор, психикалық және сөйлеу бұзылыстары түрінде көрінеді. Бұл бұзылулардың ауырлығы церебральды сал ауруы бар балалардың әлеуметтік бейімделуіне қатысты болжамды анықтайды. Церебральды сал ауруы бар балаларға арнайы білім беру жүйесін дамытудың өзектілігі қоғам дамуының гуманистік тенденцияларына ғана емес, сонымен бірге осы жүйенің сұраныс деңгейіне де байланысты.

Бұл ауру баланың моторикасының шектелуімен, тік қалыпта және жүруде қиындықтармен сипатталады. Көбінесе бұл жағдай интеллекттің төмендеуімен, сөйлеу дамуының кешеуілдеуімен және эпилепсиямен бірге жүреді. Церебральды сал ауруымен үйлесімділік әрдайым айқын көрінеді және ерекше баланың дамуының барлық салаларында көрінеді және көбінесе оның мүгедектігіне әкеледі. .

Осындай проблемалары бар балалардың туу статистикасының жоғары болуына байланысты Қазақстандағы мемлекеттік саясаттың басым бағыты мүгедектер мен денсаулығы нашар балаларды кешенді, медициналық, кәсіптік және әлеуметтік оңалту болды.

Осы мақсатқа жету үшін денсаулық сақтау жүйесі өкілдерінің ғана емес, әлеуметтік қызметтердің, педагогтар мен психологтардың да күш-жігерін біріктіру қажет екені сөзсіз.

Педагогиканың қазіргі тенденциялары тәрбие мен дамудың классикалық әдістерін нейролингвистикалық бағдарламалау элементтерімен, басқарушылық нарық құралдарымен, коучинг білімімен және тиімді психологиялық әдістермен біріктіреді. Сондықтан бұл жұмыста біз ата-аналар мен церебральды сал ауруы бар балалар арасындағы өзара әрекеттесуді тиімді ұйымдастыруға көмектесетін әртүрлі құралдарды қолдандық.

Ерекше баланы тәрбиелейтін ата-аналар бұл баланың мүгедектігіне және үнемі жоғары қаржылық жүктемеге әкелетін орталық жүйке жүйесінің ауыр зақымдануы бар баланың туылуының психо-травматикалық салдарын тасымалдайтын ата-аналардың ерекше категориясы

Ерекше баланы тәрбиелейтін ата-аналар бұл баланың мүгедектігіне және орталық жүйке жүйесінің ауыр зақымдануы бар баланың туылуының психо-травматикалық салдарын тасымалдайтын ата-аналардың ерекше категориясы, сонымен қоса үнемі жоғары қаржылық жүктемесін талап етеді. Көбінесе мүгедек баланың ата-анасының жұмыс істеуге толық мүмкіндігі жоқ, сондықтан өмірлік жағдайлардың теріс әсері олардың өмірін іс жүзінде бұрынғы және кейінгі болып бөледі. Дүниежүзілік статистика бойынша церебральды сал ауруы бар балалар неврологиялық бұзылулардың таралуы бойынша екінші орында тұр, сәйкесінше ата-аналардың көпшілігі осы қауіп тобына жатады.

Мүмкіндігі шектеулі бала дүниеге келген барлық отбасылар ұзақ уақыттық дағдарысты бастан кешіреді. Травматикалық жағдайдың тұрақтылығы, жоғары эмоционалды шиеленіс әдетте дисгармонияға және барлық отбасылық құрылымдардың иерархиясының бұзылуына әкеледі.

Диагноз қойылған сәттен бастап отбасы көбінесе проблемамен жаңғыз өздері қалады, өйткені біздің елде ерекше баланың отбасын сүйемелдеу пысықталмаған және психологиялық-педагогикалық жүйе жұмыс істемейді. Ата - аналар баласын қабылдаудың барлық кезеңдерінен дәйекті түрде өтеді: қабылдамау, баланың ерекшеліктеріне жеткіліксіз көзқарас, содан кейін әрдайым кінәлілерді іздеу жүреді, кейінірек ата-аналар "Керемет" таблетка немесе "Сиқырлы дәрігер", "Керемет мұғалім" табуға тырысады және ең жақсы мамандарды іздеумен жүреді. Бұл фазалар шамамен 2 - ден 6 жылға дейін созылады, кейінірек ата-аналар "қабылдау"деп аталатын кезеңге өтеді. Бұл кезеңде, ең жақсы нұсқада, бүкіл отбасы баланың ерекшеліктеріне бейімделеді және барлық отбасы мүшелері үшін прогрессивті даму басталады.

Шынайы өмірде бұл кезеңдер сирек кездеседі, өйткені көптеген отбасылар ажырасады, әкесі психо – эмоционалды күйзеліске төтеп бере алмай, отбасынан кетеді және баланы тәрбиелеу проблемасының ауырлығы әдетте анасына түседі. Мұндай өмірлік жағдайда анасы өзін барлық жағынан қысады, көбінесе өзінің кәсіби қызметін шектеуге мәжбүр болады, үйде бос уақыт және баламен еркін қарым-қатынас баланың физикалық өмір сүруіне толықтай қамқорлық жасайды. Созылмалы шаршау мен мазасыздық әйелдің ресурстық күйде болмауына әкеледі.

Баланы қоғамға біріктіру үшін, ерекше баланың сенсорлық және коммуникативтік өрісін кеңейту үшін неврологиялық кемістігі бар баланың отбасын кешенді оңалтуға қосу маңызды, мұнда отбасының әрбір мүшесі психологиялық көмек пен педагогикалық қолдау алады. Мұндай көмек отбасын баланы оңалту жөніндегі шаралар кешеніне қосуға мүмкіндік береді. Біз осындай көмектің тиімділігін "Бірге, біз күштіміз" жобасын іске асыру арқылы көреміз.

Бұл мақалада тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға коммуникацияның толық қатысушысы болуға, оған қол жетімді деңгейде мүмкіндік беретін жобалық әдісті сипаттайды. Мақалада ерекше баланың отбасын тиімді өзара әрекеттесуге қосу мүмкіндігі қарастырылады. Неліктен біз бұл жобаны ата-аналармен жұмыс тәжірибесіне біріктіру қажет деп санаймыз?

• Отбасы мен ерекше баланың өзара әрекеттесу әдістері мен әдістерінің қол жетімділігі;
• Коммуникативтік процестің барлық субъектілерінің коммуникациясын жақсарту;
• Оқу бағдарламасын дараландыруда оқытуды жекелендіру;
• Тірек-қимыл аппараты бұзылған бала үшін келіп түскен ақпараттың психосенсорлығы.
• Вербальды және вербальды емес қарым-қатынас тәсілдерін дамыту;
• Тірек-қимыл аппараты бұзылған баланың қоғамға кірігуі;
• Баламен байланыста болатын мамандарға қолдау көрсету (қарым-қатынас әдістері, байланыс орнату және т. б.)

Біздің жұмысымыздың бірегейлігі тірек-қимыл аппараты бұзылған баланы тәрбиелеп отырған отбасының коммуникативтік өрісін талдауға тырысу, ерекше баламен қарым-қатынас жасау және оны күнделікті оңалту тәсілдері тақырыптарын қозғайтын отбасылық сауалнамаға сұрақтар әзірлеу. Бұл сауалнама бізге білуге мүмкіндік берді ата-аналар баласының ерекшеліктерін мотор, психологиялық, эмоционалды және коммуникативті тұрғыдан қаншалықты түсінеді.

Біздің жұмысымыздың ерекшелігі-ерекше баланы қабылдауды жақсартатын, оны әлеуметтік қатынастардың қол жетімді шеңберіне қосатын дамыған әдістерді пайдалану.

Осы мақаланың үлесі:

• Ерекше баланың отбасының коммуникативті ортасының моделі жасалды;
• Әр байланыс субъектісінің байланыс векторларына сипаттама берілді;
• Қызметтің әр кезеңінің білім беру өнімдері жасалды;

Бұл мақалада келесі құрылым бар "материалдар мен әдістер" бөлімі біздің жобаны жүзеге асыруда қолданылатын әдіснамалар мен әдістердің сипаттамасын ұсынады. Нәтижелер және талқылау бөлімі ерекше баланың отбасын қолдау және тиімді өзара әрекеттесу мүмкіндіктері бойынша алдыңғы зерттеулерді талдауды қамтиды.

Материалы мен әдістері

Біздің зерттеу пәніміз тірек-қимыл аппараты бұзылысы бар балаларды тәрбиелейтін отбасылар және осы отбасылар үшін маңызды байланыс субъектілері болды.

Қол жетімді интернет-ресурстарда жарияланған статистикалық деректерді зерттеу әдісі біздің зерттеу тақырыбымыз бойынша мақалаларға талдау жасалды, онда тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың аналары мен отбасылары зерттеу пәні болды, сонымен қатар біз ерекше балалардың аналары мен олардың отбасы мүшелері толтырған сауалнамаларды талдадық.

Жұмыстың негізгі материалдары "Бірге, біз мықтымыз " жобасының кезеңдерін құрайды.

"Бірге біз мықтымыз " жобасының мақсаты-коммуникация субъектілерінің танымдық және әлеуметтік дамуы контекстінде ерекше баланың отбасының өзара іс-қимылының тиімді жүйесін әзірлеу және іске асыру болып табылады.

Жоба үш кезеңнен тұрады:

Бірінші кезең болжамды

Кезеңнің мақсаты:

- өзара әрекеттесу ерекшелігіне әсер ететін жағдайлар мен факторларды анықтау-отбасылық тәрбие жағдайында коммуникацияның негізгі субъектілерін және коммуникативті ортаның мүмкіндіктерін анықтау.

- коммуникативтік кеңістік субъектілерінің проблемалық өрісін зерттеу. Бірінші кезең қызметінің нәтижелері:

1. "Мен және менің балам" сауалнамасын әзірлеу

2. Ата-аналардың профильдерін бағалау

3. Қарым-қатынастың негізгі субъектілерін және осы субъектілердің мүмкіндіктерін анықтайтын отбасындағы коммуникативті орта моделін жасау

3. Баланың отбасындағы өзара әрекеттесу субъектілерінің коммуникативті ортасының сипаттамасын әзірлеу

4. SWOT коммуникативті ортаны талдау

Сауалнама сұрақтары 1-кестеде орналастырылған (1 кесте)

Кесте 1.

"Мен және менің балам" сауалнамасы

Біз жасаған бала отбасының коммуникативті ортасының субъектілерін жылдан-жылға көрсететін модель төмендегі суретте көрсетілген (1 сурет).

Сурет 1. Церебральды сал ауруы бар баланың отбасындағы коммуникативті орта моделі

Ұсынылған модельге сүйене отырып, біз өзара әрекеттесу процесіне қатысушыларға бір – бірін жақсы түсінуге және қарым-қатынаста тұлғаға бағдарлануға мүмкіндік беретін коммуникативті ортаның сипаттамасын жасадық (2 кесте).

Кесте 2.

Коммуникативті ортаның сипаттамасы

Әрі қарай, біз SWOT талдауын қолдана отырып, баланың коммуникативті отбасылық ортасының проблемалық өрісін талдадық . түсіндіру үшін 3 кестеге жүгінейік.

Кесте 3.

 Тірек-қимыл аппараты бұзылған бала тәрбиелейтін коммуникативті отбасылық ортаны SWOT талдау

Екінші кезең: түрлендіру

Міндеттері: коммуникативті отбасылық орта субъектілерімен жұмыс істеудің тиімді нысандары мен әдістерін анықтау; ерекше баланың отбасымен жұмыс істеудің дәстүрлі және инновациялық әдістерін сынақтан өткізу

Екінші кезең қызметінің нәтижелері: "Бірге, біз мықтымыз" ақпараттық-әдістемелік материалдар пакеті тірек-қимыл аппараты бұзылысы бар баланың отбасының коммуникативтік өрісіне қатысушылары үшін.

Кезеңнің пайдалылығы: "Мен және менің балам" ата-аналарға арналған ойын тренингтері.

Осындай тренинг өткізу жоспарын береміз

Тренингтің мақсаты: ата-аналарды ЕББҚ балалармен қарым-қатынастың барабар және тиімді формаларына үйрету, ата-аналарды түзету-абилитациялық және педагогикалық процеске тарту.

Тапсырмалар:

1. ата-аналарды баламен түзете-дамытушылық өзара әрекеттесуге үйрету;

2. ата-ананың тиімді ұстанымын қалыптастыру,

3. ЕББҚ баланы тәрбиелеп отырған отбасыларға уақтылы психологиялық және ақпараттық көмек көрсету;

4. баланың компенсаторлық мүмкіндіктері негізінде оның жеке дамуына ата-аналардың қызығушылығын қалыптастыру,

5. ата-ана талаптарының деңгейін өзгерту арқылы баланың, оның болашағының жағымды бейнесін қалыптастыру.

Жұмыс тобы-көптеген ЕББҚ балаларды тәрбиелеп отырған ата-аналар. Іске асыру мерзімі: айына 1-2 рет сабақ жиілігімен 23 сағат. Сабақтың ұзақтығы-4 сағат.

Тренинг жоспары: 1 блок:

1 блок "мен кішкентай баламын - сен үлкенсің " - 4 сағат

2 блок: "қарым-қатынас алфавиті "" - 4 сағат

3 блок: "махаббат сыйла" - 3 сағат

4 блок:" мен ата – анамын, мен білемін " - 4 сағат

5 блок: "бақылауды қалай ұйымдастыруға болады" - 4 сағат

6 блок: "Бақытты отбасы - Менің отбасым" - 4 сағат

Тренинг бағдарламасының мазмұны 1 блок: 1. Бала мен ересек адамның ішкі әлемі, қабылдау, эмоционалды тәжірибе, мотивтер, қажеттіліктер, мінез-құлық арасындағы айырмашылықтарды түсіну. 2. Баланың мінез-құлқының себептерін талдау дағдыларын баланың өзіне негізделген. 3. Топты біріктіру.

Бір сабақтың құрылымы:

Сергіту сәті: "көңіл-күй гүлі".

- Топ ережелерін әзірлеу және қабылдау.

- "Отбасымен танысу" жаттығуы.

- "Ішкі әлем" сауалнамасының бланкісімен өзіндік жұмыс.

- Ақпараттық блок.

- "Баланың сезімін түсіну" жаттығуы.

- "Мен хабарлама" жаттығуы.

- Рефлексия, кері байланыс.

Үй тапсырмасы.

Екінші кезеңде мотор бағытындағы ойын жаттығулары өткізілді: Ойындар-жүру дағдысын дамытуға арналған жаттығулар. Ойындар-өрмелеу жаттығулары, ойындар-лақтыру, домалау жаттығулары, ойындар жалпы, қолмен және артикуляциялық праксис жаттығулары.

Сенсорлық бағыттағы ойын жаттығулары әзірленді: сенсорлық қораптар және олармен ойнаудың әртүрлі нұсқалары, сенсорлық тактильді төсеніштер, есту қабылдау ойындары, заттардың дәмдік, иіс сезу қасиеттерін анықтауға арналған ойындарды қамтиды. Дыбыс көзі мен оның модальділігін анықтауға арналған ойын жаттығулары сыналды.

Ойлауды дамытуға арналған ойын жаттығулары кезеңіне енгізілген: көрнекі –тиімді және көрнекі-бейнелі және коммуникативті бағыттағы ойын жаттығулары: доп ойындары, эмоцияларды жеткізу және білдіру ойындары, эмоционалды-тактильді өзара әрекеттесу ойындары.

Үшінші кезең болжау

Кезеңнің міндеттері: қарым-қатынас субъектілерінің коммуникативті саласында болып жатқан өзгерістерді бағалау және одан әрі өзара әрекеттесу бойынша ұсыныстар әзірлеу

Үшінші кезең қызметінің нәтижелері: "Мен және менің балам" чек –парағын әзірлеу, "Менің жетістіктерім" жеке жоспар, даму бағыты бойынша құру, "Күш көзі" атты ата-аналарға арналған ресурстық идеялар банкі.

Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау

Ата-аналарды "Бірге, біз мықтымыз" коммуникативтік жобасына қосу нәтижесінде біз келесі қызмет нәтижелерін алдық. Жобаға тірек-қимыл аппараты бұзылған баланы тәрбиелеп отырған 10 отбасы қатысты. Отбасылар алғашқы сауалнамадан өтті "Мен және менің балам" оның нәтижелері бойынша ата-аналардың психологиялық профильдері жасалды, оларды біз шартты түрде екі түрге, бірінші түрге бөлдік:

Аналар - "күтушілер". Мұндай аналардың жауаптарында "жоқ"деген жауаптар басым болды. Бұл аналар баланың дамуы мен дамуына толықтай мән бермеді, мұндай аналардың басты міндеті-физиологиялық жайлылық пен медициналық көмек көрсету.

Ананың екінші түрі - " үкі "аналардың осы тобының жауаптарында" иә " жауаптары басым болды, бұл аналар баламен жүйелі түрде айналысудың қаншалықты маңызды екенін түсінеді, мүгедек баламен бос уақытты ұйымдастыра алады және балаға көмектесу үшін оқуға қызығушылық танытады, жаңа білім алуға дайын. .Пайыздық тұрғыдан алғанда, жұмыстың бірінші кезеңінде бұл түрлердің арақатынасы келесідей болды (2 сурет).

Сурет 2. Қызметтің бірінші кезеңіндегі психологиялық профильдердің арақатынасы

Біз ерекше баланың мүддесіне отбасын қосудың, бос уақытын онымен бөлісудің, баланың даму перспективасын түсінбеудің жеткілікті инерттілігін байқадық.

Отбасыларды коммуникативтік жобаға қосқаннан кейін біз жоба аясында бір ай жұмыс істегеннен кейін қайта сауалнама жүргіздік және басқа сурет алдық (3 сурет).

Сурет 3. Қызметтің соңғы кезеңіндегі психологиялық профильдердің арақатынасы

Балаңызға деген көзқарастың өзгеру динамикасы айқын. Ата-аналардың бір бөлігі таланттарды аша бастады, олардың жетістіктері мен жетістіктеріне баса назар аудара бастады, балалармен көбірек бос уақыт өткізе бастады. ,

Жобаға қатысудың нәтижесі ата-аналарға арналған әзірленген ұсыныстар болды

Ерекше баламен қарым-қатынас ережелері

1. Баланы қолынан келмейтін нәрсені жасауға үйретіңіз ол үшін жасамаңыз, онымен бірге жасаңыз!
2. Тек алға жылжу, үзіліссіз және тоқтаусыз бұл сәттіліктің кепілі!
3. Баланы кез келген әрекетте қолдау
4. Өзіңізді аяуды доғарыңыз,
5. Баланы физикалық жетіспеушілікті мінездің, қызықты хоббидің артықшылықтарымен өтеуге үйрету.
6. Баланы сол күйінде асырап алу, артық талаптарсыз
7. Сіздің талаптарыңызды баланың нақты мүмкіндіктерімен байланыстырыңыз.
8. Балаға гипер-қамқорлықсыз сүйіспеншілік пен қамқорлық беріңіз.

Қорытынды

"Біз, бірге мықтымыз" коммуникативтік жобасы өз алдына толық қол жеткізілген мақсаттарды қойды. Бұл жобаны арнайы педагогтар, психологтар, логопедтер, әлеуметтік қызметкерлер кеңінен қолданған жағдайда іске асыру отбасындағы өзара әрекеттесудің формалары мен әдістерін жақсартады, ЕББҚ баланы сол күйінде қабылдауға үйретеді, ата-аналарға баланың күшті жақтарын нақты бағалауға, жеке тұлғаның және физикалық дамудың әлсіз жақтарын қалай жеңуге болатындығын түсінуге үйретеді,

Біз осы жоба іске асырылатын отбасындағы психоэмоционалдық ахуалдың жақсаруын, отбасының барлық мүшелерін нәтижелі өзара іс-қимылға қосуды болжаймыз, бұл біздің ойымызша, ЕББҚ бар баланы неғұрлым табысты оңалтудың кепілі болады, Бұл жобаны толық іске асыру "Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды үйде оқыту процесінде ата-аналарды қосудың тиімді жолдары" диссертациялық зерттеу жұмыс барысында жоспарлануда. Зерттеудің эксперименттік нәтижелері кейінірек жарияланады.

Әдебиеттер:

1. Артюшина И.А. Абдулхаликова И.В. Алгоритм деятельности дошкольной организации по созданию билингвальной среды // «Детский сад от А до Я» 2010. №5.
2. Баранов А.А. Создание здоровой окружающей Среды – основа достижения здоровья для всех // Сб.тр. ( по материалам программ международного фонда охраны здоровья матери и ребенка): Экология и здоровье ребенка. – М.: 1995. – С.5-8.
3. Билялова З.А. Анализ детской инвалидности в Казахстане / З. А. Билялова, Н. С. Игисинов. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2009. — № 5 (5). — С. 241-243. — URL: https://moluch.ru/archive/5/373/
4. Гончарова М. И., Гринина А. В., Мирзоева И. И. Реабилитация детей с заболеваниями и повреждениями опорно-двигательного аппарата. — М.: Медицина, 1974. — 208 с.
5. Гусейнова А. А. Основные направления медико-психолого-педагогической помощи дошкольникам с тяжелыми двигательными нарушениями в условиях реабилитационного центра // Коррекционная педагогика. — 2004. — № 1 (3). —
6. Данилова Л. А., Гамулецкая Н. В., Мамайчук И. И. Анализ психических нарушений при детском церебральном параличе // Детские церебральные параличи: Матер. 1-й Республ. науч. конф. — Л.: Ленуприздат, 1974. — с. 124-125.
7. Игры и занятия с детьми раннего возраста, имеющими отклонения в психофизическом развитии: Кн. для педагогов / Под ред. Е. А. Стребелевой, Г. А. Мишиной. — М.: Полиграфсервис, 2002. — 128 с.
8. Ипполитова М. В., Бабенкова Р. Д., Мастюкова Е. М. Воспитание детей с церебральным параличом в семье: Кн. для родителей. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Просвещение, 1993. — 64 с.
9. Калиснюк Э. С. К вопросу о реабилитации и социальной адаптации детей, страдающих церебральными параличами // Реабилитация больных с нервными и психическими заболеваниями. — JL, 1973. — 245 с.
10. Кириченко Е. И., Трифонов О. А. О патологическом формировании личности у детей и подростков, страдающих церебральным параличом // Журн. невропатологии и психиатрии им. С. С. Корсакова. — 1969. —№ Ю.~с. 553-556.
11. Клиническое обоснование принципов коррекционно-педагогической работы с детьми-дошкольниками, страдающими церебральными параличами и задержкой психического развития: Метод, реком. / Сост. Э. С. Калижнюк. — М., 1973. — 22 с.
12. Козявкин В. И., Бабадаглы М. А., Ткаченко С. К., Качмар О. А. Детские церебральные параличи // Основы клинической реабилитационной диагностики. — Льв1в: Медицина свггу, 1999. — 294 с.
13. Кудряшова, Н. А. Педагогическое сопровождение и помощь родителям в воспитании детей дошкольного возраста / Н. А. Кудряшова, С. В. Боклина, Е. В. Сапрыкина. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2018. — № 6
14. Психологиеское и социальное сопровождение больных детей и детей-инвалидов Учеб. пособие / Под ред. С.М. Безух и С.С. Лебедевой. —СПб.: Речь, 2016.
15. Статистический сборник «Здоровье населения РК и деятельность организаций здравоохранения в 2011 году»: Астана: 2012 г.