БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ҮШ ТІЛДІ БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚАБЫҚШАНЫ ҚОЛДАНУ

АННОТАЦИЯ

Мақалада үш тілді білім беру жүйесінде оқу материалын құру үшін бағдарламалық қабықшаны әзірлеу баяндалады. Үш тілді интерактивті және мультимедиялық өнімдерді жасау үшін тапсырмалар  құру болып табылады.

АННОТАЦИЯ

В статье описана разработка программной оболочки для создания учебного материала в системе трехъязычного образования. Создание трехъязычных интерактивных и мультимедийных продуктов.

ABSTRACT

The article describes the development of a software shell for creating educational material in the system of trilingual education. Creation of trilingual interactive and multimedia products.

Кілт сөздер: бағдарламалық қабықша; үштілділік.

Ключевые слова: программная оболочка; трехъязычия.

Keywords: shell software; trilingual.

КІРІСПЕ

Соңғы бірнеше онжылдықта Қазақстан Республикасында білім беру саласында біраз ілгерілеушілік болды, соның ішінде компьютерлік оқыту елімізде оқушылар мен студенттердің білім алуына біраз өзгерістер алып келді. Әлемнің барлық аймақтарында халық санының өсуі және мектеп оқушыларының көбеюі мектептерде ресурстардың шектелуіне әкелді. Мысалы, халықтың көп шоғырланған аймақтарын оқытуға қажетті кадрлар және материалдық ресурстардың жетіспеушілік мәселесі бар.

Еліміз соңғы жылдары үш тілді білім беру жүйесіне көшкендіктен, сол жүйеге сәйкес келетін мамандардың және интерактивті, мультимедиялық қабықшалардың аздығы оқушылардың жүйеге сәйкес білім алуын қанағаттандырмайды.

Осыған байланысты білім беру мекемелерінде үш тілде оқытудың инновациялық технологияларын оқу процесіне енгізу арқылы бәсекеге қабілетті мамандарды даярлауға бағытталған үш тілді білім беруді жүзеге асыруға басты назар аударылады.

Жұмыстың мақсаты - сандық түсіндірме және қарапайым сөздіктерді (қазақ-орыс, орыс-қазақ, қазақ-ағылшын, ағылшын-қазақ), оның ішінде интернетте еркін қол жеткізе алатын терминологиялық (информатика, физика, химия, биология және т.б. бойынша), қазақ тілін және бейінді пәндер бойынша авторлық онлайн курстарды (Coursera, edX және т. б. қағидаты бойынша) әзірлеу және енгізу, оқытатын үш тілді интерактивті және мультимедиялық өнімдерді құру және орналастыру. [1, 2]

Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:

- пәндік саланы зерттеу;

- үш тілді интерактивті және мультимедиялық өнімдерді жасау үшін тапсырмалар  құру;

- үш тілді білім беру жүйесінде оқу материалын құру үшін бағдарламалық қабықшаны әзірлеу.

Үш тілді білім беру қабықшасына тіркелу/кіру

Бұл қабықшаны қолданатын мектеп мұғалімдері мен оқушылар жүйеге тіркелу үшін логин және құпия сөз жазады. Мұғалім өз аккаунты арқылы жаңа оқушыны тіркей алады және жаңа сынып қоса алады. Қабықшаға кіру үшін  сілтеме арқылы өтіп,  логин мен құпия сөзді жазып, "Кіру" батырмасын басу керек. [3,4]

1-сурет. Үш тілде білім беру бағдарламалық қабықшаның жобасы

Үш тілді білім алу

Оқуды бастау үшін сабақтың тақырыбын таңдап, алдымен оқушы сабақ тақырыбының мазмұнымен және мақсатымен танысады. Келесі бөлімде оқушыға жаңа тақырыптың мазмұнын ашатын теориялық мәлімет үш тілде беріледі. Оқушы өзі қалаған тілде мәліметтермен таныса алады. Теориялық бөлімде үш тілде бейнетүсіндірме, конспект немесе өзге материалдар болуы мүмкін. Теориялық бөліммен танысқаннан кейін, оқушыға әртүрлі қиындықтағы жаттығулар беріледі. Оқушы қате жауап берсе, қатемен жұмыс жасауға мүмкіндік бар. Барлық тапсырма орындалғаннан кейін әрбір бөлімнің нәтижесін, ал оң жақтағы "Сабақ нәтижиесі" бөлімінде алған бағаны көруге болады. (1-сурет)

2 сурет. Үш тілді білім беру жүйесі

Үй жұмысын орындау

Үй жұмысын орындау үшін "Үй жұмысы" бөлімін таңдау арқылы көшуге болады. Үй жұмысы оқушының қабілетіне қарай деңгейлерге бөлінеді. Мұғалім оқушылардың үй жұмысын орындаған-орындалмаған тізімін көре алады. (2-сурет)

Виртуалды зертханалық жұмыс

Виртуалды зертханалық жұмыс нақты қондырғылармен тікелей байланыссыз немес толық болмаған жағдайда эксперименттер жүргізуге мүмкіндік беретін бағдарламалық-ақпараттық кешен. Виртуалды зертханалық жұмыс компьютерлік бағдарлама арқылы жүзеге асады. Үш тілді білім беру қабықшасында виртуалды зертхана жасау үшін https://phet.colorado.edu/ сілтемесі арқылы өтеді. Сілтемеге ешқандай тіркелусіз виртуалды зертханалық жұмысты орытндай алады. Виртуалды зертханалық жұмыстың артықшылығы – қауіпсіз болып табылады. (3-сурет)

3-сурет. Виртуалды зертхана

Мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс

Мұғалім «Хабарлама» бөліміне кіру арқылы оқушыларға хабарлама жазады. Хабарламаны әрбір оқушынға жекелей және барлық сынып оқушыларына бірдей жіберуге мүмкіндіктер болады. Мұғалім хабарлама жіберу арқылы оқушымен кері байланыс орнатады.

Қорытынды

Бұл мақалада үш тілді білім беру жүйесінде оқу материалын құру үшін бағдарламалық қабықшаның үлгісі жасалды. Жаңа бағдарламалық қабықша қызмет етеді деп күтілуде және басқа қазірге кезде қолданыстағы бағдарламалық қабықшалардан байқалған кемшіліктерді жойылады және жаңа ақпараттармен толықтырылатын болады.

Осы бағдарламалық қабықша Windows операциялық жүйесімен жұмыс істейтін дербес компьютерлерде және гаджеттерде жұмыс жасайды. Бағдарлама оқытушылар мен оқушыларға көп көмегін тигізе алады. Оқушыға үш тілде білімдерін жетілдіруге зор мүмкіндік бере алады. Оқушы теориялық мәліметтермен оқып танысып қоймай, үш тілде бейнематериалдар көре алады. Виртуалды зертханалық жұмыстар жасап үйренеді. Оқытушыға уақыт үнемдеуге және әр оқушының орындаған тапсырмасын көріп, кері байланыс жасауына мүмкіндіктер бар.

 «Білім беру жүйесінде үш тілді бағдарламалық қабықшаны» құрастыру кезінде мүмкіндігінше толық ақпараттарды қамтуға тырыстым.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Андреев А.А., Меркулов В.П., Тараканов Г.В. Современные телекоммуникационные системы в образовании // Педагогическая информатика. 1995, № 1.-е. 55-63.
2. Бабешко В.Н., Нежурина М.И. О возможных подходах к оценке качества программных комплексов для образовательных сред // Электронные учебники и электронные библиотеки: Тез. докл. 3-й всерос. конф. — М.: МЭСИ, 2002. с. 40-45.
3. Карпов Е.Б., Фридланд А .Я., Фридланд И.А. Учебные материалы для открытого образования // Открытое образование. 2001, № 2. — с. 42-46.
4. Компьютерная технология обучения: Словарь-справочник / Под ред. В.И. Гриценко, A.M. Довгялло, А .Я. Савельева. Киев, 1992.